Seniorzy też mają prawo do najefektywniejszego leczenia

Zgodnie z danymi Urzędu Statystycznego w województwie śląskim z roku na rok przybywa osób powyżej 65 roku życia. W końcu 2019 r. udział osób w wieku 65+ w ogólnej liczbie ludności wyniósł 19,2% i wzrósł o 0,6 p. proc. w stosunku do roku poprzedniego oraz o 5,0 p. proc. w porównaniu z 2010 r.[1]

Wraz ze starzejącym się społeczeństwem coraz powszechniejszym problemem będą schorzenia wieku senioralnego, tj. przewlekła białaczka limfocytowa (PBL). Eksperci i organizacje pacjentów apelują o jak najwcześniejsze wykorzystanie na ścieżce terapeutycznej najnowszych i najskuteczniejszych opcji w leczeniu chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową.

Nowoczesne terapie celowane są wolne od chemioterapii i ograniczone w czasie do jednego roku, co ogranicza działania niepożądane oraz pozwala na powrót do życia wolnego od leczenia.

Przewlekła białaczka limfocytowa jest chorobą osób starszych. Mediana wieku pacjentów w Polsce wynosi obecnie 70 lat[2]. Jesień życia większości z nas kojarzy się z chorobami, stąd schorzenia wieku senioralnego nie budzą takiego zainteresowania społecznego, jak te występujące u osób młodszych. Należy jednak pamiętać o dwóch bardzo ważnych kwestiach. Osoby starsze mają takie same prawo do możliwie najlepszego i najefektywniejszego leczenia, jak osoby w każdym innym wieku. Po drugie, seniorów z roku na rok przybywa. Wydaje się, że trendu starzejącego się społeczeństwa nie jesteśmy już w stanie zahamować. Dane Urzędu Statystycznego w Katowicach dla województwa śląskiego dokładnie to obrazują. Porównując liczbę mieszkańców powyżej 65 r.ż. w województwie śląskim z roku na rok widzimy znaczącą różnicę. W końcu 2019 roku liczba ludności w wieku poprodukcyjnym ukształtowała się na poziomie 1050,8 tys. i stanowiła 23,3% ludności ogółem, tj. o 0,6% więcej niż przed rokiem[3].

– Choroby wieku senioralnego, do których należy między innymi przewlekła białaczka limfocytowa, będą coraz częstsze ze względu na fakt powiększającej się grupy seniorów w naszym społeczeństwie. Leczenie ich musi być nakierowane nie tylko na przedłużenie życia chorego, ale także na jego powrót do normalnego funkcjonowania. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu osoba po skończeniu 65 lat wycofywała się z życia zawodowego, społecznego. Teraz często są to osoby pełne pasji, energii, które mogą jeszcze wiele zrobić na różnych polach. Musimy dać im możliwość korzystania z najnowszych osiągnięć medycznych, aby podnieść jakość ich życia – mówi Aleksandra Rudnicka, rzecznik Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.

Sytuacja chorych na PBL – oczekiwania vs. rzeczywistość
Przewlekła białaczka limfocytowa jest najczęstszym rodzajem białaczki wśród dorosłych, odpowiada za 25-30% wszystkich zachorowań[4]. W Polsce zdiagnozowanych jest ok. 17 tysięcy osób[5]. W tym momencie nie ma na nią skutecznego lekarstwa, natomiast ogromny postęp w leczeniu sprawił, że pacjenci mogą mieć szansę na przedłużenie życia w dobrej kondycji. – Dzięki rozwojowi medycyny mamy coraz większą możliwość wydłużenia czasu przeżycia pacjentów chorujących na nowotwory krwi, w tym przewlekłą białaczkę limfocytową. W miejsce stosowanej do tej pory chemioterapii i immunochemioterapii w pierwszej linii leczenia chorych na PBL rekomendowane są dużo lepiej tolerowane przez pacjentów nowe terapie celowane. Przywracają one naturalny proces śmierci komórki, w tym przypadku komórki nowotworowej. Dysponujemy badaniami pokazującymi, że 82% pacjentów leczonych w pierwszej linii nowymi terapiami celowanymi, po 2 latach od ich zakończenia nie wymaga dalszego leczenia. W przypadku stosowania standardowej immunochemioterapii, aż u połowy chorych po tym samym czasie następuje progresja choroby. Nie tylko nowe terapie celowane są skuteczniejsze i lekkiej tolerowane od standardowej chemioterapii, ale ich podawanie może być ograniczone w czasie. Bardzo istotny jest również fakt, że przyjmuje się je doustnie w domu, co w znacznym stopniu poprawia komfort leczenia oraz znacznie ogranicza konieczność wizyt w ośrodku leczących, co w dobie pandemii jest bardzo istotne zwłaszcza dla starszych pacjentów, którzy nie tylko z powodu wieku, ale również choroby nowotworowej są w grupie ryzyka. Poza tym standardowa immunochemioterapia w bardzo istotnym stopniu upośledza odporność chorych, co zagraża powikłaniami infekcyjnymi i zagrożeniem życia. Niestety terapia celowana w pierwszej linii leczenia jest poza zasięgiem polskiego pacjenta w większości przypadków – mówi prof. nadzw. dr hab. n. med. Sebastian Grosicki, hematolog, Kierownik Klinicznego Oddziału Hematologii i Profilaktyki Chorób Nowotworowych w Chorzowie, Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu, Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. – Obecnie w ramach programów lekowych refundowane jest leczenie terapiami celowanymi w pierwszej linii leczenia tylko u chorych, u których potwierdzono obecność delecji 17p (del17p) lub mutacji TP53 (mTP53), co dotyczy znacznej mniejszości chorych na PBL. U pozostałych terapie te mogą być podawane w kolejnych liniach leczenia – dodaje ekspert.

Europejskie zalecenia
O potrzebie wykorzystanie terapii celowanych u pacjentów chorujących na przewlekłą białaczkę limfocytową już w pierwszej linii leczenia mówią najnowsze wytyczne Europejskiego Towarzystwa Onkologii Medycznej (ESMO), które każdego roku publikuje zalecenia będące wskazówką jak najlepiej i najskuteczniej leczyć chorych onkologicznie. – Leki powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb pacjentów. Jeśli medycyna dysponuje już możliwościami pozwalającymi podnieść skuteczność terapii, nie tylko wydłużyć czas do progresji ale i podnieść jakość życia chorego, to musimy z tego korzystać - dodaje Aleksandra Rudnicka, rzecznik Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych.

cz.info.pl; źródło: Informacja prasowa

Przypisy:
[1] Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie śląskim w 2019 r., Urząd Statystyczny w Katowicach, https://katowice.stat.gov.pl/publikacje-i-foldery/ludnosc/ludnosc-ruch-naturalny-i-migracje-w-wojewodztwie-slaskim-w-2019-r-,2,18.html
[2] Przewlekła białaczka limfocytowa – objawy i leczenie, https://www.zwrotnikraka.pl/przewlekla-bialaczka-limfocytowa-objawy-leczenie/, (dostęp: 12.02.2021 r.)
[3] Ludność, ruch naturalny i migracje w województwie śląskim w 2019 r., op. Cit.
[4] Białaczki, Przewlekła białaczka limfocytowa, http://onkologia.org.pl/bialaczki/, (dostęp:12.02.2021 r.)
[5] Przewlekła białaczka limfocytowa – objawy i leczenie, https://www.zwrotnikraka.pl/przewlekla-bialaczka-limfocytowa-objawy-leczenie/, (dostęp: 12.02.2021 r.)