Czy Rzeczpospolita Polska jest państwem prawa? Ot, zagwozdka. Formalnie tak, zapisano to nawet w Konstytucji. Ale siłą głosów legislatury można zapisać w Konstytucji, że Polska jest krainą szczęśliwości; nie zmieni to jednak realiów „padołu łez”.

Prawo, nawet konstytucje, ma znaczenie, tylko wtedy gdy jest przestrzegane. Państwo prawa jest zatem bardziej określeniem stanu świadomości społecznej niż definicją ustroju państwowego.

Państwo polskie jest w sporze z państwem polskim o przyszłość lotniska w Modlinie. Ponieważ dla jednego „państwa polskiego” Modlin jest „nie nasz”, marnotrawi się pieniądze podatnika polskiego, chcąc wybudować „nasz Modlin” w Radomiu. Podobnie idiotycznie wygląda spór o Westerplatte sprowadzający się do dyskusji, które uroczystości państwowe są nasze, a które wasze.

Przykłady takie są jednymi z wielu absurdów wynikających z idei centralizmu, będącej raczej ideą zawłaszczania państwa. Jeśli pewien człowiek żyje w przekonaniu, że „państwo to ja”; to jest to problem dla psychiatrów. Ale jeżeli temu osobnikowi zaczyna wierzyć większość obywateli, to rzecz się staje niebezpieczna.

Papier jest cierpliwym tworzywem, przyjmuje co dają, konserwując na swój sposób rzeczywistość. Potem ludzie złośliwi, tacy jak ja, bawić się mogą przypominając zapomniane słowa. Któż bowiem, pisał:

„Niewątpliwie najlepiej sprawdziła się samorządność na poziomie gmin. Kompetencje samorządu na tym szczeblu odnoszą się do najbardziej podstawowych potrzeb obywateli. Dzisiaj głównym problemem, z jakim borykają się gminy, jest niedobór środków finansowych na realizację powierzonych im zadań.

Żeby nie było: tak, jestem za tym by nauczyciele zarabiali godnie, przynajmniej lepiej od górników. Płaca powinna odzwierciedlać pewną hierarchię wartości. A trwały przyszły dobrobyt państwa nie zależy dziś od wydobywania łopatą węgla z ziemi, ale na wydobywaniu myśli z głów.

Czas także skończyć z hipokryzją. Usługi publiczne nie różnią się w swej istocie od usług prywatnych, nie są przedmiotem darowizny wykonywanej przez pełnych poświęceń społeczników. Jeżeli uważamy, że pewne usługi są niezbędne dla rozwoju społeczeństwa, to płaćmy dobrze, by pozyskać do ich wykonywania najlepszych pracowników. Władza państwa, która upokarza swoich pracowników, oszczędza na pensji „budżetówki”, nigdy dobrego państwa nie stworzy; lukrować jedynie będzie wizerunek tego, co dobitnie określono jako „ch..., d...i kamieni kupa”.

Mam poczucie bezsilności, gdy proszą mnie znajomi o wskazanie na kogo głosować w wyborach do Europarlamentu. Głosowanie to wybór indywidualny, tak jest i indywidualna jest odpowiedzialność za skutki wyboru.

Każdy zatem sam, we własnym sumieniu musi rozważyć decyzję. Nie będę się jednak uchylał przed wskazaniem własnego wyboru, zwłaszcza, że konsekwentnie będzie to ten sam wybór jak i w poprzednich eurowyborach; oddam głos na Jana Olbrychta. Znałem go jako dobrego burmistrza Cieszyna, jako dobrego Marszałka Województwa i od lat z uznaniem śledzę jego dokonania, jako europarlamentarzysty. Nie jest on, to prawda, z Częstochowy, ale w tych wyborach ważniejsze są dla mnie inne racje.

Wyobraźmy sobie spotkanie z Janosikiem w ciemnej uliczce. „Dawaj stówę – żąda harnaś – bo muszę dać pięć dych Kowalskiemu”.„Ale czemu ja? I czemu Kowalskiemu” - próbujemy negocjacji. „Nie filozofuj, bo dam w mordę ciupagą”. Możemy w takiej sytuacji pocieszać się: „łaskawy Pan; mógł zabić, pobić, zabrać cały portfel, a zadowolił się tylko stówą”.

Państwo jest takim tworem, który zajmuje się „janosikowaniem”, czyli transferami pieniędzy z kieszeni jednych podatników do kieszeni drugich. Jest to nieuniknione z wielu względów społecznych. Możemy na podstawie wielkości tych transferów określać, czy mamy do czynienia z państwem liberalnym (według tradycyjnej wykładni tego słowa), czy opiekuńczym.

Antyklerykalizm ma w naszej historii tradycje podobnie długą jak i chrześcijaństwo, trudno więc nie zauważyć powtarzalności tak doktrynalnej jak i emocjonalnej.

Niewiele nowego znaleźć można pod słońcem w świecie polityki, wtórność staje się cechą naturalną. Polityka bazuje na emocjach, steruje nimi, podgrzewa, wykorzystuje; jest to jednak tylko działanie, narzędzie do realizacji nadrzędnego celu. I tu warto sobie zadać pytanie: ale o co chodzi...

Czy zależy nam na pokonaniu wroga, opanowaniu danego terytorium i dyktowaniu naszych zasad zamieszkującym tam ludziom? A zatem: czy polityka jest wojną prowadzoną innymi, niż militarne, środkami? A może przeciwnie: celem politycznym nie jest podbój lecz pacyfikacja, budowa porządku publicznego, w którym każdy będzie czuł się wolnym i bezpiecznym.

Motto: Państwo tylko wtedy może liczyć na zaufanie swych obywateli, gdy jego poczynania w dziedzinie gospodarczej będą wzorowe i nie będą nastręczały przykładów nieudolności, bezplanowości, zaniedbania lub błędów (Tadeusz Bernardzikiewicz „Przerosty etatyzmu. Uwagi o gospodarce państwowej w Polsce” Warszawa 1936 r.)

Czas weryfikuje opinie. Dziś państwo nadal liczy na zaufanie swoich obywateli, mimo dostarczania masowych przykładów nieudolności, bezplanowości, zaniedbań, błędów w dziedzinie gospodarczej. Rządzący państwem nadal przekonują o swojej nieomylności, tak jak Prezes NBP Adam Glapiński o uczciwości, profesjonalizmie i patriotyzmie byłego szefa KNF Marka Ch., oskarżanego o korupcję, a eks-minister Macierewicz o anielskich cechach swego asystenta.