Współczesny ekslibris polski 1918–2018 ze zbiorów Mieczysława Bielenia

Książkowy ekslibris, nieraz bardzo wymyślny, informował kiedyś, w czyich zbiorach książka się znajduje albo kto ją podarował. Kolekcję pół tysiąca ekslibrisów będzie można oglądać w Ratuszu od 9 sierpnia.

Na wystawę składa się 500 ekslibrisów wykonanych przez 176 polskich autorów dla różnych osób, bibliofilów i kolekcjonerów. Eksponaty pochodzą ze zbiorów Mieczysława Bielenia – warszawskiego bibliotekarza, księgarza, jednego z najbardziej cenionych kolekcjonerów ekslibrisu w Polsce, członka jury Międzynarodowego Biennale Ekslibrisu Współczesnego w Malborku – światowej rangi wydarzenia w tej dziedzinie.

Ekslibris to najczęściej kartka z napisem lub symbolem wskazującym właściciela książki. Pierwszym znanym polskim ekslibrisem był znak pochodzący z 1516 roku, wykonany dla Macieja Drzewieckiego, biskupa włocławskiego i arcybiskupa gnieźnieńskiego. Ekslibrisy były rytowane w drewnie, odbijane na kartkach i wklejane na wewnętrznej stronie przedniej okładki. Tworzyli je uznani malarze, graficy, drzeworytnicy. Stawały się tym popularniejsze, im bardziej rozpowszechniały się książki.

W wiekach XVII i XVIII ekslibrisy przeżywały prawdziwy rozkwit – swoje znaki książkowe miały szlacheckie rody czy biblioteki kościelne i miejskie. Tworzono je też techniką miedziorytu czy akwaforty. W XIX zaczęły dominować ekslibrisy drukarskie, wykonywane z użyciem nowatorskich na owe czasy technik takich jak litografia i cynkotypia. W wieku XX ekslibris urósł do rangi sztuki graficznej, był znakiem autorskim i ozdobą zarazem. Zaczął przyciągać zainteresowanie jako odrębny rodzaj twórczości. Jego wielbicieli zrzeszało już w 1921 roku Warszawskie Towarzystwo Bibliofilów Polskich, a od 1924 roku – Towarzystwo Miłośników Ekslibrisów.

Przeciętny odbiorca sztuki często nie zdaje sobie sprawy, że twórczością ekslibrisową parali się m.in. tacy artyści jak Mehoffer, Wyspiański czy Witkacy. Bardzo ciekawy tekst na temat dziejów i przeobrażeń ekslibrisu – także polskiego – można przeczytać na portalu Culture.pl.

Wystawa w Ratuszu – Muzeum Częstochowskim – zaprezentuje intrygujące znaki książkowe o wysokich walorach artystycznych oraz istotnej wartości historycznej, a także ekslibrisy typograficzne czy tzw. ślepe – inaczej „prymarne”, z pustym miejscem na autograf właściciela. Zobaczyć będzie można również ekslibrisy wykonane techniką komputerową. Wśród autorów prac są tacy artyści jak Włodzimierz Barylski, Stefan Mrożewski czy Tymon Niesiołowski.

Wernisaż zaplanowano na środę 9 sierpnia o godz. 17.00. Ekspozycji mają towarzyszyć warsztaty tworzenia ekslibrisów.

Wystawę będzie można oglądać do 10 września br.

cz.info.pl; źródło: Muzeum Częstochowskie/BP UM Częstochowa

tgl 728x90