Zdarzyło się tutaj

HAZARD I HODOWLA - W marcu 1930 r w Warszawie policja aresztowała księcia Tomasza Lubomirskiego, właściciel Pławna, syna księcia Stefana z Kruszyny i Natalii z Zamojskich. Zacne nazwisko powodowało, że afera odbiła się w kraju głośnym echem.

Nie była to jednak wielka afera, raczej banalny, wstydliwy przypadek, jaki trafić się mógł w każdej rodzinie. 38 letni książę z Pławna, ojciec trójki dzieci i mąż Marii Aleksandry z domu ks. Druckiej-Lubeckiej, był nałogowym hazardzistą a jednocześnie nieodpowiedzialnym utracjuszem.

HALLERCZYCY I NOBLISTA - Prawdopodobnie przed barokowym ołtarzem starożytnego kościoła w Mstowie 5 stycznie 1924 r. 30 letni pułkownik Kazimierz Schally ślubował miłość i wierność córce dziedziczki Wancerzowa Marii Łąckiej.

Rok później, w Wilnie, gdzie pułkownik odbywał służbę, przyszedł na świat syn Andrzej Wiktor. Po upływie pół wieku, w 1977 r, Andrzej, a raczej Andrew Victor  Schally, otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny za badania pionierskie w neuroendokrynologii.

Trudno było zimą 1924 roku, gdy panowały arktyczne temperatury, a wilki straszyły furmanów pod Mykanowem, przewidzieć taki owoc zawartego małżeńskiego związku. Ślub był wielkim wydarzeniem towarzyskim, ze względu na udział w nim samego „błękitnego generała” Józefa Hallera, a także śmietanki, czy jak to wówczas określano „creme de la creme” lokalnego ziemiaństwa i korpusu oficerskiego.

ŻYDOWSCY FASZYŚCI - W czerwcu 1933 roku sąd warszawski zdecydował o zmianie nazwiska żydowskiej rodziny. Domagał się tego kupiec Mojżesz Hitler występując także w imieniu swoich synów Ajzyka i nieletniego Nuty.

Przez swoje feralne nazwisko młody Ajzyk Hitler stracił narzeczoną i dobre imię kupieckie. Sąd nie miał wątpliwości, rodzina warszawskich Hitlerów mogła stać się rodziną Hillerów... Tak samo wątpliwości nie miał sąd częstochowski uznając w tym samym czasie, że wypowiedziane w ferworze kłótni słowa: „Ty, Hitlerze...” są formą zniewagi.

DOM KSIĘCIA I INNE DOBRA - Dom Księcia, niegdyś ekskluzywny „apartamentowiec”, zamieszkały przed wojną przez oficerskie rodziny ( m.in. płk Stanisława Maczka, czy mjr Skrzyneckiego, ojca słynnego z „Piwnicy pod Baranami” Piotra), dziś przypomina ruinę. Tylko nazwa łączy budynek przy ul. Wolności, z zapominaną historią o częstochowskim majątku wielkiego księcia Romanowa.

Majątki pod Częstochową, obejmujące hutę „Blachownia”, leśną osadę w Ostrowach nad Okszą,  oraz parcele w Częstochowie przy obecnej ulicy Wolności nabył w 1891 r car Aleksander III od śląskiego magnata hr Donnersmarcka za kwotę 1 700 000 rubli.

CZERWIEŃ FLAG I KRWI - Święto 1 maja miało w przedwojennej Częstochowie swoisty urok powodujący, że bezpieczniej było świętować w domu. W 1937 pochód ZZZ (Związku Związków Zawodowych) przeszedł przez Aleje do ul. Garibaldiego; równolegle PPS ze swojej siedziby na ul. Wolności, przez Aleję na Zawodzie.

Po drodze wybito kilka okien w sklepach i obrzucono kamieniami bożnicę na ul Mirowskiej. Rok wcześniej, w1936 główny pochód PPS, rozpoczął się o 12.00 i prowadził z ulicy Wolności w Aleje. Narodowcy wypatrzyli w szeregach grupy Żydów, wiec doszło do przepychanek.  Spokojniej udała się manifestacja rozpoczynająca się o 11.00 organizowana przez ZZZ.

SPOŁECZEŃSTWO NIE ODPOWIADA WŁADZY - Kilkanaście dni po wyborach, 20 listopada 1938, nowowybrany poseł częstochowski Józef Plebanek odbył spotkanie ze społeczeństwem.

Społeczeństwo Częstochowy wysłuchało o długiej liście sukcesów rządu. Były tam niewątpliwie rzeczy namacalne: na 11 listopada otwarto, wybrukowaną klinkierem z Grodkowa, „autostradę” Częstochowa – Sosnowiec, kończono prace na koleją Śląsk – Porty, w tym nad odcinkiem Częstochowa – Siemkowice... Pan poseł kończąc relację  zauważył z emfazą: to wszystko zrobił rząd...a co zrobiło społeczeństwo...

KENNEDY NA JASNEJ GÓRZE - Ma swoją ulicę w Częstochowie prezydent Wilson, jest także rondo prezydenta Reagana...Brak, niestety, w topografii wspomnienia o Johnie Fitzgeraldzie Kennedy, który nie tylko był tu osobiście,  ale także w sercu uznawał Jasną Górę za jedno z najważniejszych miejsc świata.

Zdjęcia i relacja z wizyty Johna Kennedy przechowywane są  w publicznie dostępnych zbiorach jfklibrary; w skarbcu Jasnej Góry znajduje się wotum złożone przez prezydenta – sygnet.

Wizyta JFK miała miejsce 22 września 1955 r . Młody senator przyleciał do Warszawy z Rzymu. Ze stolicy wynajętym samochodem udał się do Częstochowy.  Po Jasnej Górze oprowadzał go świetnie władający językiem angielskim młody zakonnik. Kennedy dowiadywał się od niego o słynnej obronie klasztoru przed Szwedami w 1655 r oraz o wielkiej wiktorii wiedeńskiej w 1683 r.

NEW AGE W STYLU RETRO - Częstochowa, według spisu z 1937 r liczyła 133 245 mieszkańców, w tym tradycyjnie więcej kobiet – 71192 – niż mężczyzn:62 053. Najważniejsze, dla lokalnego samopoczucia, że w liczbie mieszkańców wyprzedziliśmy Katowice: 132 026. Nasze miasto było siódmym w Polsce, po Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Lwowie, Wilnie i Krakowie.

Było też jednym z pierwszych miast uznanym rozporządzeniem Rady Ministrów z kwietnia 1928 starostwem grodzkim; do tej rangi podniesiono wówczas: Białystok, Lublin, Sosnowiec, Łódź, Wilno i Częstochowę. Do pełni szczęścia związanego z byciem metropolią brakowało nam dwóch elementów: wyższej uczelni i masonerii.