cz.Informacje

Kolada - dziś prawosławna Wigilia

Szczegóły: 06-styczeń-2015

6 stycznia, uroczystą wigilią zwaną w Polsce "kolada”, wyznawcy prawosławia zakończą czterdziestodniowy post i rozpoczną trzydniowe obchody święta Bożego Narodzenia, zgodnie z kalendarzem juliańskim.

Wierni po modlitwie podzielą się tego wieczoru nie opłatkiem, ale małym, wypiekanym na zakwasie chlebkiem, czyli prosforą.

Prosfora (z greckiego: ofiara) to przaśny chleb używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. Ich wypiekiem zajmują się siostry zakonne i żony prawosławnych duchownych, a wierni biorą go z cerkwi. Robi się go z wody, mąki i drożdży.

Współczesna prosfora ma kształt małych, jasnych, mieszczących się w dłoni chlebków, ozdabianych pieczątką, najczęściej w kształcie krzyża. Wcześniej rolę dzielenia się prosforą spełniała kutia.

Według kalendarza juliańskiego Wigilia świąt Bożego Narodzenia wypada trzynaście dni później niż u korzystających z kalendarza gregoriańskiego katolików. Prawosławny świąteczny jadłospis jest bardzo podobny do katolickiego - dominują dania rybne, pojawia się barszcz, kapusta, czy słodka kutia.

Potrawy powinny być nie tylko bezmięsne, ale też bez nabiału. Zgodnie z tradycją, na wigilijnym stole powinny znaleźć się chleb - symbol pożywienia, czosnek - symbol zdrowia, sól - symbol obfitości, miód - symbol słodyczy (powodzenia) oraz potrawy postne.

Po kolacji i złożeniu sobie życzeń wierni pójdą do cerkwi. Całonocne czuwanie i adoracja ikony Narodzenia Pańskiego jest odpowiednikiem katolickiej pasterki.

Polska Cerkiew liczy ok. 600 tys. wiernych - prawosławnych, grekokatolików i staroobrzędowców. Największe ich skupiska znajdują się na wschodzie kraju, w tym na Lubelszczyźnie.

Od 2011 roku to dzień ustawowo wolny od pracy, bo przypada wtedy katolickie Święto Trzech Króli. 7 stycznia, w pierwszy dzień świąt, wiele szkół i uczelni w województwie podlaskim skorzysta z dnia wolnego od nauki.

Cerkiew prawosławna w Częstochowie pw. Częstochowskiej Ikony Matki Bożej znajduje się na rogu ulic Kopernika i Śląskiej. Kamień węgielny pod swiatynię wyświęcił w październiku 1998 roku patriarcha konstantynopolitański Bartolomeusz. Sama parafia ma długą historię, o jeszcze greckich korzeniach. To jedna ze starszych wspólnot prawosławnych.

W drugiej połowie XIX stulecia większość parafian stanowili przybysze z Rosji - urzędnicy, wojskowi, kupcy. Na ich użytek wybudowano pierwszą światynię św. św. Cyryla i Metodego, wyświęconą w 1872 roku. Wzniesiono ją według tego samego projektu, co warszawski sobór św. Marii Magdaleny, tyle że bez dzwonnicy (obecnie kościół św. Jakuba).

Obecną świątynię zaprojektował białostocki architekt Michał Bałasz. Parafia obejmuje duży obszar, nie tylko Częstochowy i okolic, należy do niej sto kilkadziesiąt osób.

cz.info.pl