Choć sam termin jest młody – został stworzony w 1980 roku przez Thomasa Lovejoya – do dziś powstały liczne definicje bioróżnorodności; stosuje się też rozliczne sposoby jej określania i pomiaru. Nie ma jednak wątpliwości co do jednego: bioróżnorodność jest kluczowa dla „usług ekosystemowych” – czyli tych dostarczanych przez naturę: jak żyzność gleb, zapylanie, ochrona przed powodziami, regulacja klimatu, wytwarzanie żywności, lekarstw, włókien czy paliw. Przez to jest także niezbędnym warunkiem ludzkiego dobrobytu, zapewniającym podtrzymanie społeczeństwa i jego gospodarki. Ochrona i stymulowanie rozwoju bioróżnorodności jest zatem koniecznością.
Należąca do firmy Wienerberger – międzynarodowego producenta ceramicznych materiałów budowlanych – cegielnia w dzielnicy Gnaszyn jest jednym z pierwszych zakładów w Polsce, gdzie realizowany jest program bioróżnorodności. Jego celem jest wdrażanie lokalnych planów ochrony i rozwoju naturalnych ekosystemów na terenach, gdzie zlokalizowane są przedsiębiorstwa. Dla firmy z branży ceramicznej zasoby takie jak glina, piasek czy woda są niezbędnym elementem działalności – surowcem, ale i przedmiotem technologicznych innowacji. Stąd zobowiązanie firmy do pozyskiwania surowców do produkcji w sposób zrównoważony i odpowiedzialny. Firma stale monitoruje też swoje wyrobiska gliny i podejmuje szereg działań na rzecz zachowania środowiska w jak najlepszym stanie.
Jedną z inicjatyw Wienerberger na rzecz zrównoważonego rozwoju jest program bioróżnorodności. Ma na celu ochronę naturalnych ekosystemów i zachowanie – a nawet zwiększenie – różnorodności flory i fauny w obrębie swoich terenów wydobywczych, poprzez przekształcanie ich w bezpieczne siedliska rzadkich lub zagrożonych gatunków.
Wienerberger opracował sześciostopniowy proces, według którego opracowuje indywidualne plany działań w konkretnych lokalizacjach. Najpierw tworzona jest mapa terenu. Oceniany jest stan wyjściowy – istniejąca w jego obrębie zieleń. Następnie sprawdza się – przy wsparciu zewnętrznych instytucji i fundacji ekologicznych – jak duży potencjał bioróżnorodności tkwi na tym obszarze. W końcu tworzy się konkretny plan działań na rzecz różnorodności biologicznej na tym terenie, rusza z jego realizacją i ocenia efekty.
Firma ma wśród swoich pracowników tzw. ambasadorów bioróżnorodności, którzy trzy razy w roku przyglądają się skuteczności realizowanych planów bioróżnorodności. Wykorzystując wskazówki i narzędzia niezależnych firm zewnętrznych, pracownicy ci rejestrują nowe gatunki zwierząt – w szczególności zapylaczy – pojawiające się na terenie kopalń. Ciekawostką jest to, że niektóre produkty firmy – jak cegły – dobrze nadają się do tworzenia hoteli dla owadów czy siedlisk dla małych ssaków i są wykorzystywane w realizacji działań na rzecz bioróżnorodności.
Zakład w Gnaszynie jest jednym z dwóch w Polsce, dla których w zeszłym roku powstały indywidualne plany rozwoju różnorodności biologicznej. Zazielenienie terenu częściowo już się tam odbyło – wraz z Fundacją Aeris Futuro i lokalną społecznością firma posadziła 500 sadzonek drzew. Aby przygotować grunt pod sosny i brzozy, nawieziono 70 ton żyznej ziemi i uformowano trzypoziomowy „taras zieleni” – ma on być naturalną zaporą chroniącą teren wokół kopalni przed hałasem i pyleniem. Audyt bioróżnorodności z kolei wykazał, że na gnaszyńskim terenie zakładu występują różne, ciekawe gatunki fauny i flory – firma zapowiada dodatkowe działania na ich rzecz.
Wienerberger informuje nie tylko o swoich działaniach dla lokalnego środowiska, ale i dla swoich kadr – przy okazji zazielenienia terenów kopalni, tworzone są dla pracownic i pracowników lunch spoty, gdzie w otoczeniu przyrody mogą spędzić przerwę, zjeść posiłek.
Pełne wdrożenie swoich ekologicznych planów w zakładzie w Gnaszynie firma planuje jeszcze w tym roku.
cz.info.pl; źródło: BP UM Częstochowa
