Udział obywateli w życiu publicznym

Do 31 maja organizacje pozarządowe mogą składać wnioski na dofinansowanie działań w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Można otrzymać nawet 90 procent dofinansowania na projekty, których efektem będzie zwiększenie aktywnego udziału obywateli w życiu publicznym.

Podstawowym celem Funduszu dla Organizacji Pozarządowych w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy jest wsparcie rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, którego podstawą są obywatele – świadomi swoich praw i obowiązków, cechujący się zaangażowaniem dla dobra wspólnego oraz poczuciem odpowiedzialności nie tylko za siebie, lecz także za wspólnotę, z którą łączy ich miejsce zamieszkania.

Wsparcie w ramach Priorytetu I Promowanie roli społeczeństwa obywatelskiego jako ważnego uczestnika w zwiększaniu spójności społeczno-gospodarczej kraju udzielane będzie na działania organizacji pozarządowych ukierunkowane na zwiększenie aktywnego udziału obywateli w życiu publicznym.


Działania w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych powinny mieć na celu m.in.:

- zwrócenie społeczeństwu uwagi, na poziomie lokalnym i regionalnym, na rolę aktywności obywatelskiej w rozwiązywaniu problemów społeczności lokalnych, 

- promowanie partycypacyjnego modelu demokracji,

- rozwój aktywności i postaw obywatelskich poprzez upowszechnianie wiedzy na temat praw i obowiązków obywateli oraz równouprawnienia płci, 

- propagowanie rządów prawa, a w szczególności – konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego,

- promowanie włączania się obywateli i organizacji pozarządowych w życie publiczne,

- zachęcanie obywateli i organizacji pozarządowych do zaangażowania się w społeczną kontrolę instytucji publicznych szczebla lokalnego i centralnego, 

- udoskonalanie już funkcjonujących oraz/lub wypracowanie nowych innowacyjnych rozwiązań, które będą miały za zadanie wspierać procesy demokratyczne oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego,

- wymiana doświadczeń w rozwiązywaniu problemów lokalnych, regionalnych i centralnych.

Składane projekty powinny dotyczyć następujących obszarów tematycznych:
- Edukacja obywatelska – w ramach tego obszaru wspierane mogą być następujące przykładowe pola działalności:

- działania edukacyjne dotyczące praw wyborczych elektoratu (z wykluczeniem prowadzenia kampanii wyborczych i partyjnej agitacji) oraz mające na celu zwiększenie świadomości praw obywatelskich (edukacja konsumencka),

- kampanie oraz programy informacyjne i edukacyjne w zakresie pobudzania aktywności obywatelskiej,

- tworzenie narzędzi, w tym informatycznych, pozwalających na zwiększenie partycypacji obywatelskiej (np. wyspecjalizowanych portali – niezależnych od władz publicznych, służących udostępnianiu informacji publicznej lub mobilizacji społecznej),

- programy edukacyjno-informacyjne adresowane do członków i liderów organizacji pozarządowych, aktywnych w zakresie partycypacji obywatelskiej,

- działania mające na celu podnoszenie wiedzy i umiejętności w zakresie współdziałania w różnych formach organizacyjnych,

- programy służące rozwijaniu postaw obywatelskich wśród dzieci i młodzieży, w tym służące rozwojowi samorządności uczniowskiej i angażowaniu młodzieży na rzecz środowiska lokalnego,

- programy, których celem jest wzmocnienie zaufania do instytucji publicznych oraz zmniejszenie dystansu między obywatelami a instytucjami publicznymi,

- poradnictwo obywatelskie – działania oraz programy poradnicze i informacyjne mające na celu edukację obywateli w zakresie ich praw obywatelskich i sposobów ich dochodzenia (polegające na pobudzaniu obywatela do aktywności oraz uczenia go samodzielności i odpowiedzialności za siebie samego – inaczej niż w przypadku poradnictwa prawnego). 

- Działania kontrolne – w ramach tego obszaru wspierane mogą być następujące przykładowe pola działalności:

- działania mające na celu wzmocnienie oraz promocję instrumentów i procedur demokratycznych dotyczących społecznej kontroli działań władz i instytucji publicznych,

- obywatelski monitoring działań administracji publicznej na poziomie centralnym, lokalnym i regionalnym,

- społeczne inicjatywy w zakresie działań antykorupcyjnych, dostępu do informacji publicznej oraz dziennikarstwa obywatelskiego,

- monitorowanie i recenzowanie administracji publicznej i środowisk politycznych w zakresie wdrażania przez nich działań z zakresu partycypacji obywatelskiej,

- monitoring obietnic wyborczych na poziomie centralnym, lokalnym i regionalnym.

- Partycypacja w polityce publicznej – w ramach tego obszaru wspierane mogą być następujące przykładowe pola działalności:

- uczestnictwo w konsultacjach społecznych, włączających zarówno instytucje, jak i indywidualnych obywateli, oraz promocja tych konsultacji,

- wypracowywanie i upowszechnianie dobrych praktyk w dziedzinie partycypacji obywatelskiej – technik organizowania debat, referendów, petycji, deliberacji, inicjatyw ustawodawczych i uchwałodawczych, publicznych wysłuchań, konsultacji itp. (z wyłączeniem prowadzenia kampanii wyborczych),

- działania obywatelskie w zakresie oceny jakości funkcjonowania administracji publicznej (audyt społeczny) i zwiększania tzw. responsywności działań administracji publicznej,

- projekty mające na celu zwiększenie zakresu partycypacji obywatelskiej w formułowaniu i wdrażaniu polityk publicznych (tworzenie strategii, budżetowanie, ustalanie wskaźników opartych na „satysfakcji” obywateli itd.), w tym programów służących wspieraniu aktywności młodzieży w życiu publicznym, realizowane we współpracy z administracją publiczną,

- budowanie mechanizmów partycypacji i rzecznictwa na rzecz grup pomijanych lub w niewielkim stopniu reprezentowanych w publicznej debacie (np. osoby starsze, osoby pozostające w skrajnym ubóstwie, osoby niepełnosprawne, imigranci itd.).

Podmiotami uprawnionymi do ubiegania się o środki w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych mogą być wyłącznie organizacje pozarządowe, które nie działają w celu osiągnięcia zysku lub przeznaczają zysk na cele statutowe w rozumieniu art. 3 ust 2 Ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, zarejestrowane w Polsce, niezależne od partii politycznych i ich organizacji wspierających lub instytucji działających w celu osiągnięcia zysku. Są to:

- fundacje,

- stowarzyszenia oraz związki stowarzyszeń,

- osoby prawne utworzone na podstawie przepisów ustaw, niedziałające w celu osiągnięcia zysku lub przeznaczające zysk na cele statutowe, nie będące jednostkami sektora finansów publicznych, z zastrzeżeniem punktu 2.2 Podręcznika Procedur.

Realizacja przedsięwzięć w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych powinna służyć zacieśnieniu i wzmocnieniu współpracy bilateralnej pomiędzy Polską a Szwajcarią oraz innymi krajami Unii Europejskiej, dlatego udział partnera zagranicznego w projektach realizowanych w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych jest promowany w ramach oceny merytorycznej. 

Utworzenie partnerstwa w ramach projektu z organizacją polską również będzie pozytywnie wpływało na ocenę projektu. Jednocześnie należy podkreślić, że zawiązanie partnerstwa nie jest konieczne, aby ubiegać się o dofinansowanie w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych, tj. w przypadku niewystępowania partnera Wnioskodawca ma prawo ubiegać się o dofinansowanie.

Partnerami w ramach Funduszu dla Organizacji Pozarządowych mogą być w szczególności:

- organizacje pozarządowe z Polski bądź innych krajów należących do Unii Europejskiej oraz Szwajcarii,

- polskie jednostki samorządu terytorialnego i ich związki wszystkich szczebli lub działające w ich imieniu jednostki organizacyjne, a także podmioty zależne.

Przedmiotem dofinansowania będą projekty „miękkie”, nieinwestycyjne, o charakterze non profit.

Projekty muszą spełnić następujące kryteria:
- kwota dofinansowania od 10 000 CHF do 250 000 CHF
- okres realizacji projektu: brak ograniczenia czasowego, jednak nie dłużej niż do 30 września 2014 roku.
Maksymalna wartość dofinansowania wynosi 90% całkowitych kosztów kwalifikowanych projektu. Beneficjenci zobowiązani są do współfinansowania co najmniej 10% całkowitych kosztów kwalifikowanych projektu.

Nabór będzie prowadzony do 31.05.2011 r.

Więcej informacji: http://www.programszwajcarski.gov.pl/

cz.info.pl, źródło: UM