Może wydawać się dziwne, że ceny mieszkań zauważalnie rosną, a deweloperzy wciąż chwalą się rekordową sprzedażą. Częściowym rozwiązaniem tej zagadki są niskie stopy procentowe. Z jednej strony powodują one, że inwestorom dużo bardziej opłaca się zakup mieszkania i czerpanie zysków z jego wynajmu, niż wpłacenie pieniędzy np. na lokatę bankową. Z drugiej strony, niskie stopy procentowe sprawiły, że kredyty hipoteczne staniały.
Najniższe ceny mieszkań w ostatnich latach zanotowane zostały na początku 2013 r. Wtedy jednak średnie oprocentowanie kredytu (z 10 proc. wkładem własnym) wynosiło aż 5,7 proc. Obecnie jest to tylko 4,11 proc. To powoduje, że choć mieszkanie jest droższe, to rata kredytu zaciągniętego na jego zakup jest w większości przypadków niższa (w 14 z 17 analizowanych miast).
Wynagrodzenia wzrosły aż o 19 procent
W dwóch miastach – Gdyni i Wrocławiu – ceny nowych mieszkań wzrosły tak mocno (o ponad 50 000 zł), że rata jest obecnie zbliżona do tej z 2013 r. Największe zwyżki zaobserwowaliśmy natomiast w Gdańsku. Nowy lokal o powierzchni 55 m2 zdrożał tam aż o 66 476 zł. To spowodowało, że mimo niższego oprocentowania, rata jest wyższa o 76 zł. Trzeba jednak dodać, że i tak łatwiej jest dziś kupić tam mieszkanie niż w 2013 r., gdyż zdecydowanie lepiej zarabiamy. Według GUS, przeciętne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wzrosło w omawianym okresie o 19 proc. To powoduje, że nawet jeśli rata wzrosła, to i tak wydajemy na nią mniejszą część dochodu niż w 4 lata temu.
Dla przykładu przyjmijmy, że nowe mieszkanie o przeciętnej powierzchni (55 m2) w Gdańsku chcą kupić małżonkowie. Oboje pracują i zarabiają pensję równą medianie[1] wynagrodzeń w Polsce. Obecnie ich łączny dochód netto wynosi więc 5 108 zł. Oznacza to, że na ratę wydadzą 34 proc. dochodu. Dla porównania, w 2013 r. ich rata byłaby o 76 zł niższa. Mimo to byliby w gorszej sytuacji, gdyż na jej opłacenie wydawaliby 38 proc. dochodu – wtedy zarabiali bowiem 4 304 zł. Obecnie zakup mieszkania jest więc dla nich mniejszym obciążeniem.
Znacznie częściej stać nas na mieszkanie
Ze spadkiem udziału raty w dochodzie mamy do czynienia we wszystkich 17 analizowanych miastach. Największe znaczenie ma to jednak dla mieszkańców Warszawy, Poznania, Krakowa i Gdyni. W 2013 r. udział raty w stosunku do dochodu przekraczał tam bowiem 40 proc. To bardzo wysoki poziom, który powoduje, że część banków odmówiłaby im udzielenia kredytu na nasze przykładowe mieszkanie. Aby je kupić musieliby zdecydować się na mniejszy metraż. Obecnie ten stosunek we wszystkich analizowanych miastach jest niższy niż 40 proc. Nawet w Warszawie jest minimalnie poniżej tego progu.
Jak zmieniła się dostępność mieszkań od I kw. 2013 r.
Miasto |
Jak zmieniły się |
Ile proc. dochodu stanowiła rata kredytu w I kw. 2013 r. |
Ile proc. dochodu stanowiła rata kredytu w II kw. 2017 r. |
Zielona Góra | -113 zł | 26% | 20% |
Kielce | -240 zł | 33% | 23% |
Opole | -145 zł | 32% | 24% |
Białystok | -191 zł | 33% | 24% |
Rzeszów | -92 zł | 32% | 25% |
Łódź | -130 zł | 33% | 26% |
Bydgoszcz | -199 zł | 35% | 26% |
Lublin | -142 zł | 34% | 26% |
Olsztyn | -46 zł | 32% | 26% |
Katowice | -236 zł | 37% | 26% |
Szczecin | -37 zł | 33% | 27% |
Poznań | -252 zł | 44% | 32% |
Wrocław | -1 zł | 39% | 33% |
Gdańsk | 76 zł | 38% | 34% |
Kraków | -98 zł | 43% | 34% |
Gdynia | 1 zł | 41% | 35% |
Warszawa | -138 zł | 50% | 39,7% |
Założenia: Raty kredytów uwzględniające transakcyjne ceny nowych mieszkań, przy założeniu powierzchni 55 m2. Dochód przyjęty jako 2-krotość mediany oszacowanej jako 80% średniego wynagrodzenia netto. |
|||
Źródło: Opracowanie własne expander na podstawie danych NBP i GUS |
Jak zmieniły się ceny transakcyjne nowych mieszkań
Miasto |
Średnia cena |
Średnia cena w II kw. 2017 |
Zmiana ceny mieszkania o pow. 55 m2 |
Gdańsk | 291 059 zł | 357 535 zł | 66 476 Zł |
Gdynia | 315 265 zł | 370 261 zł | 54 996 zł |
Wrocław | 295 955 zł | 347 270 zł | 51 315 zł |
Warszawa | 384 430 zł | 422 542 zł | 38 111 zł |
Kraków | 325 948 zł | 362 092 zł | 36 144 zł |
Szczecin | 250 085 zł | 285 891 zł | 35 806 zł |
Olsztyn | 242 272 zł | 274 835 zł | 32 563 zł |
Rzeszów | 245 685 zł | 269 170 zł | 23 485 zł |
Łódź | 254 595 zł | 271 700 zł | 17 105 zł |
Lublin | 257 345 zł | 272 415 zł | 15 070 zł |
Opole | 243 540 zł | 255 593 zł | 12 053 zł |
Zielona Góra | 201 025 zł | 212 355 zł | 11 330 zł |
Poznań | 338 089 zł | 344 353 zł | 6 263 zł |
Bydgoszcz | 267 025 zł | 271 975 zł | 4 950 zł |
Białystok | 253 550 zł | 257 785 zł | 4 235 zł |
Katowice | 280 698 zł | 280 247 zł | -451 zł |
Kielce | 255 598 zł | 249 965 zł | -5 633 zł |
Założenia: Nowe mieszkanie o powierzchni 55 m2 | |||
Źródło: Opracowanie własne expander na podstawie danych NBP |
cz.info.pl; źródło: Informacja prasowa
Przypisy:
[1] GUS bardzo rzadko publikuje informację ile wynosi mediana wynagrodzeń. Zwykle jest ona równa ok. 80% średniej pensji więc taką wartość przyjęliśmy do wyliczeń.