Polsko-ukraiński konflikt o Lwów w 1918 roku był jednym z frontów wojny polsko-ukraińskiej 1918-1919. Program uroczystości:
10.45 - zbiórka pocztów sztandarowych
11.00 – rozpoczęcie uroczystości na Placu Orląt Lwowskich
· Hymn Państwowy
· Powitanie przybyłych gości
· Wystąpienia oficjalne
· Modlitwa za poległych obrońców Lwowa – Orląt Lwowskich
· Apel Poległych
· Złożenie wiązanek kwiatów przed pomnikiem
· Montaż słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów Gimnazjum nr 21 im. Orląt Lwowskich
12.00 - Zakończenie uroczystości - Pieśń lwowska „W dzień deszczowy i ponury”
W poniedziałek 23 listopada w Galerii OPK Gaude Mater odbędzie się wieczór poezji, muzyki i wspólnego śpiewania ocalonych od zapomnienia piosenek, z obrazami w tle w hołdzie uczącym nas miłości Ojczyzny Lwowskim Orlętom i Kresowianom. Organizatorem wieczoru jest artysta malarz Aleksander Markowski. Spotkanie rozpocznie się o godzinie 18.00. Wstęp wolny.
1 listopada, 96 lat temu ruszyły w bój Orlęta Lwowskie w obronie Lwowa – ogniwa łączącego Macierz i Kresy...
Konflikt ukraińsko-polski narastał od końca XIX w., przy czym zaczął przybierać na sile pod koniec I wojny światowej, wskutek ukraińskich dążeń niepodległościowych. Odpowiednia dla Ukraińców sytuacja do przejęcia Lwowa nadarzyła się w 1918 r.
Podzieleni politycznie Polacy zbagatelizowali doniesienia o wrogich przygotowaniach. We Lwowie pozostali jedynie nieliczni wojskowi, wśród których znajdował się m.in. por. Ludwik de Laveaux i kpt. Czesław Mączyński. W dniu 28 października 1918 r. w Krakowie utworzono Polską Komisję Likwidacyjną, co dodatkowo przyspieszyło ukraińskie działania.
1 listopada nad ranem Ukraiński Komitet Wojskowy dokonał zbrojnego zamachu i opanował najważniejsze obiekty w mieście, jednak nie całego Lwowa. Powstały dwa ośrodki oporu: w szkole Sienkiewicza i w Domu Technika. Miasto Lwów w przeważającej większości zamieszkiwali Polacy, którzy nie mogli oni pogodzić się z myślą, że mają być oderwani od powstającej po latach niewoli Ojczyzny.
{youtube}http://www.youtube.com/watch?v=mBdnaM8XDtI&feature=youtu.be{/youtube}
Do polskich punktów werbunkowych zaczęła zgłaszać się przede wszystkim młodzież. W tym czasie we Lwowie odbywał się ogólnoakademicki zjazd młodzieży polskiej. To oni 1 listopada podjęli uchwałę o przyłączeniu się do walki o miasto i wezwali do niego innych. Apel zyskał szeroki odzew. Do szeregów walczących zaczęła napływać młodzież pochodząca z różnych warstw społecznych. Ten liczny i ofiarny w walkach udział młodzieży w obronie Lwowa przeszedł do historii, a młodych uczestników określa się powszechnie mianem Orląt Lwowskich.
Starcia obu stron były zażarte, front zmieniał się każdego dnia, w każdej godzinie. Od początku listopada niektórzy dowódcy organizującego się Wojska Polskiego próbowali przyjść z pomocą walczącemu miastu. Najbardziej skuteczna pomoc wyruszyła z Krakowa. Jednakże walki o Przemyśl opóźniły jej przybycie. Naczelny Wódz Józef Piłsudski w rozkazach z 12 i 16 listopada polecił przyśpieszenie odsieczy. 20 listopada w godzinach południowych dotarła do Lwowa odsiecz pod dowództwem ppłk. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego.
Dwa dni później do centrum miasta wkroczyły patrole i plutony por. Romana Abrahama, a on sam wraz z chor. Józefem Mazanowskim zmienił powiewającą na ratuszu flagę z ukraińskiej na polską. Zdobycie Lwowa nie kończyło jeszcze wojny, której kres przyniósł dopiero 1919 r.
Po zakończeniu wojny z Ukraińcami i bolszewikami w 1920 r. władze niepodległej Polski postanowiły wydzielić z Cmentarza Łyczakowskiego fragment, który nazwano Cmentarzem Obrońców Lwowa, powszechnie dziś nazywanym Cmentarzem Orląt. Spoczęły na nim poległe w walce Orlęta, zarówno z wojny ukraińsko-polskiej 1918-1919, jak też polsko-bolszewickiej 1920 r. Cmentarz urządzono według projektu Rudolfa Indrucha - studenta Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej i uczestnika walk o Lwów.
W okresie międzywojennym cmentarz stanowił swego rodzaju mauzoleum pamięci. Po zakończeniu II wojny światowej, gdy Lwów znalazł się w granicach Związku Radzieckiego, cmentarz został opuszczony i zbezczeszczony przez władze radzieckie.
W katakumbach urządzono garaże i zakład kamieniarski, dobudowano do obiektu piętro, przez część nekropolii przeprowadzono drogę. W sierpniu 1971 r. na cmentarz wjechały sowieckie czołgi, które zrównały go z ziemią.
W okresie upadku ZSRR i kształtowania się niepodległej Ukrainy, pracownicy polskiej firmy Energopol, pracujący na terenie Ukrainy półlegalnie odremontowali częściowo nekropolię. Przez następne lata ukraińskie władze miejskie Lwowa blokowały jego odbudowę i nie wyrażały zgody otwarcie cmentarza. Dopiero 24 czerwca 2005 r. stało się to możliwe.
Miasto Lwów jako jedyne w Polsce zostało uhonorowane za bohaterską postawę orderem Virtuti Militari. Uroczysta dekoracja miała miejsce 11 listopada 1920 r., a dokonał jej marszałek Józef Piłsudski.
29 pażdziernika 1925 r. z Cmentarza Obrońców Lwowa zabrano wybrane losowo szczątki nieznanego obrońcy, przewieziono do Warszawy i złożono w Grobie Nieznanego Żołnierza, gdzie spoczywają po dziś dzień.
cz.info.pl
