- Walka o czyste powietrze i błękitne niebo jest wspólnym mianownikiem działań dla wszystkich samorządów. To nie jednorazowa akcja lecz cały proces, którego celem jest poprawa jakości życia mieszkańców oraz ich zdrowie – mówił marszałek Województwa Śląskiego Jakub Chełstowski. - Pod realizacją projektu zintegrowanego LIFE „Śląskie. Przywracamy błękit” swoje podpisy złożyło 80 samorządów. To pokazuje, że wszyscy gramy w jednej drużynie.
Konferencja zbiegła się z ustanowionym przez ONZ Międzynarodowym Dniem Czystego Powietrza dla Błękitnego Nieba, który przypada 7 września. Z tej okazji samorządowcy złożyli symboliczne podpisy na ściance #ŚląskiePrzywracamyBłękit na rzecz współpracy w walce o czyste powietrze. Częstochowę reprezentował zastępca prezydenta Piotr Grzybowski.
Przyjęty przez Komisję Europejską w maju 2021 roku plan działań UE na rzecz eliminacji zanieczyszczeń powietrza, wody i gleby, stanowi jeden z filarów Europejskiego Zielonego Ładu.
W grudniu 2022 roku Komisja Europejska zatwierdziła program Fundusze Europejskie dla Śląskiego na lata 2021-2027, dzięki któremu ponad 5,1 mld euro funduszy europejskich trafi do regionu. Wysokość alokacji z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji to ponad 2,1 mld euro. To rekordowe środki, które pomogą śląskiemu regionowi dokonać transformacji z regionu wysoce emisyjnego, w kierunku regionu zielonego, neutralnego klimatycznie, o czystym powietrzu.
Jednym celów strategicznych w Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego 2030 – Zielone Śląskie jest zapewnienie wysokiej jakości środowiska i przestrzeni w regionie, między innymi poprzez wspieranie wdrożenia i egzekwowania rozwiązań poprawiających jakość powietrza.
Uchwała antysmogowa przyjęta przez Sejmik Województwa Śląskiego obowiązuje od 1 września 2017 r. i od tego momentu na terenie województwa istnieje zakaz spalania najbardziej szkodliwych paliw. W regionie jesteśmy też po pierwszych terminach obowiązku wymiany urządzeń: starych, pozaklasowych kotłów, bez tabliczki znamionowej (2021), miejscowych ogrzewaczy pomieszczeń niespełniających wymagań uchwały antysmogowej (2022). Do końca 2023 roku istnieje obowiązek wymiany kotłów wyprodukowanych w latach 2007-2012.
Od 2017 roku, na terenie województwa zlikwidowano prawie 154 tys. starych, nieefektywnych instalacji grzewczych. To ważne, bo na Śląsku za smog odpowiadają w dużej mierze (66%) emisje z sektora komunalno-bytowego, a więc są to emisje z prywatnych domów. Zarząd Województwa w 2023 roku uruchomił pilotażową edycję Marszałkowskiego Programu Poprawy Jakości Powietrza, w ramach której udostępniono gminom pulę środków w wysokości 5,7 mln zł na realizację dwóch konkursów: Inicjatywa Antysmogowa i Gmina pełną piersią.
Łącznie do konkursów wpłynęły 153 wnioski na kwotę ponad 12 mln zł. Obecnie gminy są w trakcie realizacji zadań, które wskazały we wnioskach o dofinansowanie.
Inicjatywa Antysmogowa jest przeznaczona na wzmocnienie działań kontrolnych czy wymianę nieekologicznego źródła ciepła w budynkach użyteczności publicznej. Beneficjenci drugiego konkursu mogą przeznaczyć dotację na dalsze działania proekologiczne poprawiające jakość powietrza, w tym na termomodernizację i odnawialne źródła energii.
Częstochowa będzie w ramach programu korzystać w tym roku ze środków na realizację działań antysmogowych (o szczegółach poinformujemy wkrótce).
Przypomnijmy, że dzięki środkom projektu „Śląskie. Przywracamy błękit” z programu LIFE oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej od maja ubiegłego roku w Urzędzie Miasta Częstochowy działa ekodoradczyni. Do jej zadań należy inicjowanie i koordynowanie działań na rzecz poprawy jakości powietrza oraz doradztwo w zakresie obowiązujących przepisów, czyli na przykład uchwały antysmogowej. Trzy ekodoradczynie subregionalne z programu LIFE (dla gmin, które nie mają indywidualnych ekodoradców) funkcjonują też przy Związku Gmin i Powiatów Subregionu Północnego Województwa Śląskiego, z siedzibą w Częstochowie.
cz.info.pl; źródło: BP UM Częstochowa
