Dzisiaj, 16 czerwca, na Skwerze Sybiraków oraz w Kościele Matki Boskiej Zwycięskiej w Częstochowie odbędą się uroczystości upamiętniające 67. rocznicę powrotu Polaków ze zsyłki na Sybir.11.15 - Przejście uczestników uroczystości do Kościoła pw. Matki Boskiej Zwycięskiej przy ul. Słowackiego.
11.30 - Msza św. w intencji Sybiraków
Po agresji ZSRR na Polskę setki tysięcy Polskich mieszkańców Kresów uległo przesiedleniu, niektórzy m.in. na Syberię. 14 czerwca 1941 roku w nocy rozpoczęła się sowiecka akcja przeciwko ludności zajętej Litwy. W pierwszym tygodniu wywieziono około 30 tys. osób.
Liczba Polaków jaka została poddana deportacji w głąb ZSRR przez władze komunistyczne nie jest do końca jasna. Według źródeł, które zostały udostępnione przez ZSRR przyjmuje się, że ogólna liczba osób deportowanych w latach 1940-1941 stanowiła od 309 do 327 tysięcy Polaków.
W 1921 powstał Niezależny Akademicki Związek Sybiraków skupiający młodych ludzi urodzonych na Syberii (istniał do 1927). W Katowicach żołnierze 5 Dywizji Syberyjskiej utworzyli w roku 1926 Zrzeszenie Sybiraków.
Historia Związku Sybiraków rozpoczyna się w styczniu 1928 roku kiedy to Józef Piłsudski i jego towarzysze odbyli organizacyjne zebranie w Gmachu Cytadeli Warszawskiej, na którym zapadła decyzja zwołania I Zjazdu Sybiraków w czerwcu 1928 roku. Na honorowych członków związku wybrano jednogłośnie Józefa Piłsudskiego oraz etnologa i pisarza syberyjskiego - Wacława Sieroszewskiego. Pierwszym prezesem Zarządu Głównego Związku Sybiraków został Henryk Suchenek-Suchecki.
W swej działalności Związek nawiązuje do zesłańczej przeszłości, gdyż zesłania jak cień towarzyszą wszystkim zrywom narodu polskiego, walczącego o suwerenność narodową i państwową.
Niekwestionowanym autorytetem, zarówno dla Polaków jak i dla członków Związku był Marszałek Józef Piłsudski, działacz niepodległościowy, więzień syberyjski oskarżony w roku 1887 o przygotowywanie zamachu na cara Rosji Aleksandra II.
Represje Polaków zaczęły się jednak znacznie wcześniej, jako pierwsi "ukazem " carycy Katarzyny II z 29. V. 1768 roku zostali skazani na zesłanie na Syberię, wzięci do niewoli konfederaci barscy / około 15 tysięcy osób /.
Kolejny dekret Katarzyny II z 20.VII.1795 roku skazuje na zesłanie syberyjskie uczestników powstania Kościuszkowskiego.
W 1787 roku zesłany zostaje ks. Hugo Kołłątaj, jako niebezpieczny przedstawiciel polskiej myśli patriotycznej.
Represje dotknęły również Adama Mickiewicza, Jana Czeczota i Tomasza Zana, działaczy Filomackich z Wilna, których w roku 1824 skazano na przymusowe osiedlenie w głębi Rosji.
Po Powstaniu Listopadowym w latach 1830-1831 zesłania objęły około 30 tysięcy osób, a po Powstaniu Styczniowym w 1863 roku zesłano około 250 tysięcy osób.
Każdy przejaw kształtowania świadomości narodowej rodzi kolejne zesłania jak np. w roku 1844 zesłanie ks. Ściegiennego i chłopów z kieleckiego i lubelskiego, oraz wcielenie do batalionów syberyjskich działaczy Związku Narodu Polskiego.
W 1879 roku zesłani zostają pierwsi działacze ruchu socjalistycznego, a wśród nich Wacław Sieroszewski, który prowadzi prace etnograficzne i przyrodnicze na zesłaniu w północno-wschodnich okręgach Syberii, za co otrzymuje złoty medal Petersburskiej Akademii Nauk.
W 1885 roku zesłani zostają działacze "Proletariatu", a w 1887 roku wśród zesłańców znajdują się Józef i Bronisław Piłsudscy skazani w procesie o zamach na cara Aleksandra II.
O ogromnej ilości zsyłanych Polaków może służyć fakt, że w roku 1905, w czasie wybuchu Rewolucji na terenie Rosji przebywało ok. 3 milionów naszych rodaków.
Nawet w okresie Polski Niepodległej zesłania nie ustają, czego przykładem może być masowa deportacja Polaków z przygranicznych terenów Białorusi i Ukrainy na niezamieszkałe stepy Kazachstanu.
Po II wojnie światowej reaktywacja Związku Sybiraków nie była możliwa z powodów politycznych. Doszło do niej dopiero 17 grudnia 1988.
cz.info.pl
