Raport „Polka w ciąży”

Spotkania są także okazją do dyskusji na wiele tematów związanych z ciążą – profilaktyka, zdrowe odżywanie, emocje, oczekiwania wobec lekarzy, hormony – ich rola i znaczenie. Badanie opinii „Polka w ciąży” objęte zostało patronatem Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Partnerem projektu jest polska firma farmaceutyczna ADAMED.

Mój styl życia i moje emocje - Część druga raportu „Polka w ciąży”.

- spośród różnych czynników, które mogą mieć znaczenie dla rozwijającego się płodu, jako bardzo istotne najczęściej wskazywane są używki i ich unikanie (93% wszystkich kobiet). Odpowiednia aktywność fizyczna oraz regularna kontrola wagi, to aspekty, które istotnie częściej oceniane są, jako bardzo ważne przez kobiety, które były lub są w ciąży (odpowiednio 45% i 43% wskazań).

- większość kobiet uważa, że w czasie ciąży kobiety powinny unikać stresu (66%), przy czym kobiety, które były lub są w czasie ciąży istotnie rzadziej o tym mówią (65%) niż kobiety, które ciąży nie wykluczają (75%).

Niemniej jednak unikanie stresu (5% kobiet, które były lub są w trakcie ciąży) jest obok ograniczania pracy (6%) i wysiłku fizycznego (7%) najczęściej wskazywaną zmianą, która była wprowadzana w czasie ostatniej lub obecnej ciąży. Istotnie częściej takie zmiany pojawiały się u kobiet z wyższym wykształceniem (37%), kobiet z miast powyżej 500 tysięcy mieszkańców (15%) oraz z gospodarstw domowych, których miesięczny dochód netto mieści się między 4001 a 7000 PLN (21%). 

- spośród kobiet, które były lub są w ciąży zmianę stylu życia zadeklarowała 1/3 badanych, natomiast spośród kobiet, które nie odrzucają zajścia w ciążę zmianę deklaruje 72%.

- negatywne emocje w czasie ciąży najczęściej wynikają z obaw, czy dziecko będzie zdrowe (24%). Dominującym sposobem radzenia sobie z tym jest rozmowa z mężem/partnerem (65%).

- rodzajem wsparcia, którego najczęściej oczekują kobiety w ciąży ze strony rodziny, jest pomoc w codziennych obowiązkach (45% wszystkich badanych kobiet).

- sferą życia, które kobiety, które były lub są w ciąży, najczęściej pozytywnie oceniają jest atmosfera i stosunki z rodziną (93% wszystkich ocen pozytywnych), istotnie częściej takich ocen udzielają kobiety w wieku 46-55 lat (41% wszystkich ocen pozytywnych).

- najczęściej występującą niedogodnością, która występuje w czasie ciąży jest ogólne osłabienie i zmęczenie (28%).

Pan Profesor dr hab. n. med. Mirosław Wielgoś, Dziekan I Wydziału Lekarskiego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego i Kierownik I Katedry i Kliniki Położnictwa i Ginekologii WUM w Szpitalu Dzieciątka Jezus w Warszawie analizując wyniki raportu zwraca uwagę na następujące aspekty – „dla przeważającej grupy kobiet (ponad 70%) istotne znaczenie – całkiem zresztą słusznie – ma unikanie stresu. Wiadomo jednak, że w wielu sytuacjach nie jest to łatwe i nie zawsze, niestety, mamy na to wpływ. O dużej świadomości kobiet świadczy niezbicie to, że prawie 90% ankietowanych dostrzega znaczenie regularnych wizyt u lekarza i wykonywanie kontrolnych badań. Wiadomo przecież, że odpowiedni nadzór nad ciążą, jak też właściwa i zgodna ze standardami opieka przedporodowa, stanowią jeden z najistotniejszych czynników, przyczyniających się do poprawy wyników okołoporodowych.

Ponad 70% kobiet, które nie odrzucają możliwości zajścia w ciążę w przyszłości, deklaruje chęć zmiany stylu życia podczas ciąży. Ma to w szczególności obejmować: unikanie stresu, ograniczanie wysiłku fizycznego, rezygnację z pracy lub jej ograniczenie oraz wprowadzenie aktywności w typie gimnastyki dla ciężarnych. Jak to jednak zwykle bywa, życie weryfikuje nasze idealistyczne wyobrażenia i zaledwie 1/3 kobiet, które były lub są w ciąży przyznaje się do jakiejkolwiek zmiany stylu życia. Najczęściej obejmuje to takie sfery jak: zmniejszenie aktywności fizycznej i ograniczenie pracy zawodowej. Wiadomo, że ciąża to taki okres, w którym kobiety częściej odczuwają ogólne osłabienie i zmęczenie. Stanowi to najczęstszą niedogodność dla niemal 30% kobiet, które były lub są w ciąży. I to zapewne właśnie do tej grupy należą respondentki, u których dochodzi w rzeczywistości do modyfikacji stylu życia.

Wyniki potwierdzają także znany powszechnie fakt, że ciąża to taki czas, w którym pojawia się wiele wątpliwości, obaw i niepokoju – zwłaszcza o losy ciąży i prawidłowy rozwój dziecka. Stąd też konieczność wsparcia ze strony bliskich, rodziny, ale też i prowadzącego ciążę lekarza. Ważne jest, aby ten lekarz był dla swojej podopiecznej podstawowym źródłem informacji, aby miał czas i chęć na to, aby odpowiadać na nurtujące ją pytania, rozwiewać wątpliwości, a w końcu także uspakajać. Nie zastąpi go w tym nawet najlepsza lektura fachowych książek, podręczników i poradników, ani też Internet, który z całą pewnością jest swoistą kopalnią wiedzy, ale – niestety – zupełnie niepodlegającą kontroli i często bezkrytyczną. Na szczęście prawie 30% kobiet deklaruje, że rozmowa z lekarzem czy położną jest jednym z istotnych sposobów radzenia sobie z problemami, nurtującymi ciężarne.”

Pani doktor n. hum. Ewa Jarczewska- Gerc, psycholog z Katedry Różnic Indywidualnych Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej zaznacza, że „ciąża to niepowtarzalny okres w życiu kobiety. Bezpowrotnie zmienia sposób spostrzegania siebie, relacji z partnerem, nadaje życiu nowy sens. Nawet wówczas, gdy ciąża jest planowana, świadoma, upragniona, ciężarna kobieta doświadcza całego wachlarza nowych dla niej emocji i odczuć, zarówno pozytywnych jak i negatywnych. Wyniki badania pokazały ciekawą zależność: kobiety planując ciążę oczekują, że w naturalny sposób zmienią swój styl życia (72%) – jednakże, kiedy znajdą się już w takiej sytuacji, niewiele z nich wciela te plany w życie (29%). Zatem chcemy, ale nie umiemy lub nie wiemy jak zmienić styl życia. W obrębie uczestniczek badania, które rzeczywiście dokonały zmian zachowania w ciąży, wyróżnia się podgrupa kobiet z wyższym wykształceniem (37%). Oznacza to, że im lepiej jesteśmy wykształcone tym większą mamy świadomość, jak bardzo istotny jest określony styl życia w ciąży oraz mamy wiedzę, jak dokonać tych pozytywnych zmian.

Zdaniem większości kobiet (66%) będąc w ciąży powinno się unikać stresu. Ciekawe, że i tym razem to kobiety planujące ciążę częściej wskazują na ten czynnik (75%) niż panie, które były lub obecnie są w ciąży (65%). Świadczy to o dość idealistycznym podejściu na etapie planowania, które okazuje się trudne w późniejszej realizacji. Z psychologicznego punktu widzenia nie dziwi ten fakt – w wielu z przypadkach stawiając sobie cele chcemy, aby były ambitne, spektakularne, ale na etapie realizacji okazuje się, że ich wykonalność jest bardzo mała. Nie mniej jednak dobrze, że kobiety mają świadomość destrukcyjnego wpływu stresu na samopoczucie i przebieg ciąży, choć powinniśmy mówić bardziej o próbach optymalizacji poziomu stresu, a nie jego eliminacji. Stresu nie da się uniknąć, wszelkie żywe organizmy są na niego narażone, ważne jest, co my z tym stresem robimy, czyli jak próbujemy go obniżać.

Badanie „Polka w ciąży” pokazało, że kobiety chętnie sięgają zarówno po aktywne, jak i bierne formy optymalizacji stresu: aż 85% zbadanych kobiet przyznało, że konsultacje lekarskie i badania kontrolne mają dla nich bardzo duże znaczenie, a 65% badanych wskazuje rozmowy z partnerem, jako formę radzenia sobie z doświadczanymi emocjami. Ten ostatni wynik jest ważny także z punktu widzenia budowania więzi między partnerami. Bliska, pozytywna więź między przyszłymi rodzicami jest jednym z kluczowych czynników dobrego samopoczucia przyszłej mamy (i przyszłego taty też), jak również w pewnym stopniu chroni przed ewentualną depresją poporodową.

Kobiety w ciąży oczekują wsparcia społecznego – jak pokazały wyniki badania wsparcie to powinno dotyczyć wielu wymiarów. Oprócz wspomnianych już rozmów z bliskimi, kobiety oczekują zwykłej fizycznej pomocy w codziennych obowiązkach (45%), wyrozumiałości (28%) i zainteresowania otoczenia ich stanem zdrowia, rozwijającą się ciążą (20%). Z psychologicznego punktu widzenia chodzi o to, aby ciężarne nie czuły się samotne w swoim oczekiwaniu na dziecko – dzielenie się odpowiedzialnością za maleństwo (partner, rodzice, teściowie) zmniejsza stres kobiety i daje jej poczucie, że dziecko to nie wyłącznie jej sprawa.

Ponad 60% badanych kobiet czuła w ciąży, przynajmniej czasami, ogólne osłabienie i zmęczenie – wyręczenie w codziennych obowiązkach może umożliwić kobietom wyjście z domu, np. uczestnictwo w jodze dla ciężarnych lub pójście na basen. Umiarkowana aktywność fizyczna odgrywa w ciąży bardzo istotnąrolę – o ile nie ma przeciwwskazań medycznych ciężarne powinny dbać o kondycję w sposób aktywny. Podsumowując – badanie przeprowadzone przez TNS OBOP pokazało wiele ciekawych zależności. Jedną z nich jest niepokojący rozdźwięk między planami zmiany stylu życia w ciąży i poziomem stosowania się do tych założeń.  Wynikać to może z niedostatku wiedzy na temat tego, jak zmienić ów styl życia, jakich konkretnie modyfikacji dokonać.

Większość kobiet pragnie unikać stresu, nie zawsze wiedzą jednak, jak to uczynić. Wyniki badania pokazały także, że najczęstszymi sposobami radzenia sobie z samopoczuciem w ciąży są spacery oraz szukanie wsparcia społecznego i medycznego. Jest to dobry wynik, nie mniej jednak zdecydowanie za mało kobiet (17%) wskazało sport i umiarkowaną aktywność fizyczną (np. gimnastykę dla ciężarnych), jako formę spędzania wolnego czasu w ciąży – zasad „w zdrowym ciele zdrowy duch” obowiązuje także w ciąży, warto zatem promować aktywny styl życia ciężarnych.

cz.info.pl