W dzisiejszych czasach dzieci są bombardowane przez natłok zajęć szkolnych i prac pozaszkolnych, jakrównież oczekiwania rodziców co do wysokich stopni. Przez skrajnie łatwy dostęp do internetu sąstymulowane przez media oraz informacje i wydarzenia w sieci. To cud, że potrafią jeszcze złapać oddech. Niewiele możesz zrobić, jeżeli chodzi o światowe fakty albo rewolucję techniczną, ale możesz mieć kontrolę nad tym, co się dzieje w twoim domu, rodzinie. Aby pomóc twojej rodzinie pozostać silną i bezpieczną, stowarzyszenie na rzecz pomocy rodzinie Family Circle poprosiło organizację Harris Interactive o przeprowadzenie sondaży wśród dzieci w wieku szkolnym (9-12 lat) oraz nastolatki (13-17 lat) i wśród matek dzieci w tym wieku. Przestawiamy, czego się dowiedzieliśmy oraz porady, które można od razu wcielić w życie.
Bądźmy razem
Martwisz się o to, że twoja rodzina za mało cię wspiera? Nie przejmuj się tym. 70 proc. dzieci przyznaje, że są zadowolone z tego, ile uwagi poświęcają im rodzice, ale 9 proc. dzieci narzeka na to, że rodzice za bardzo je kontrolują. „Nie bądź nadopiekuńczym rodzicem” – radzi Rosalind Wiseman, autorka Queen Bee Moms & Kingpin Dads. „Dzieci muszą popełniać błędy, żeby móc się na nich uczyć.”
Jedna czwarta dzieci chciałaby więcej czasu spędzać z rodzicami. 17 proc. matek ma podobne odczucia – więcej czasu poświęcić dzieciom. Większość dzieciaków chce po prostu miło spędzić czas, poplotkować o szkole, przygotowywać wspólnie posiłki. Ale co trzecie dziecko chciałoby, aby rodzice mieli więcej czasu na to, aby porozmawiać, o tym, co dla dzieci jest ważne.
Jedna trzecia dzieci w wieku szkolnym i jedna czwarta nastolatków chciałaby, żeby rodzice spędzali mniej czasu pracując, a więcej czasu z nimi.
Ulepszanie wspólnie spędzonego czasu
- Ustal rutynę. „Nastolatki i dzieci w wieku szkolnym mówią, że najprzyjemniejsze chwile to te w nocy, kiedy są już w łóżkach, światła są pogaszone, a rodzice zawsze znajdą chwilę, żeby usiąść na skraju łóżka i porozmawiać trochę” - mówi Wiseman.
- Odzyskaj swój czas. „Zrezygnuj z pewnych zajęć, aby znaleźć czas dla rodziny” - radzi Michele Borba, autorka 12 Simple Secrets Real Moms Know. 40-letnia Brenda White mówi: „Aby spędzać więcej czasu z córkami (14, 11, 8 lat) zostałam przywódcą zastępu harcerskiego, do którego należą dziewczynki. Oznacza to cotygodniowe zbiórki, spotkania na boisku raz w miesiącu w połączeniu z wymagającą pracą na etacie, ale każda minuta jest bezcenna.”
- Zrób plan. Zaaranżuj spotkania sam na sam ze swoim dzieckiem każdego tygodnia. Zorganizujcie też w nocy rodzinne oglądanie filmów.
- Gromadźcie się regularnie. „Każdy wpada do kuchni o 20.30 wieczorem, aby podsumować wydarzenia dnia albo po prostu spędzić tam pół godziny” - mówi Borba.
- Zaniż oczekiwania i wymagania. „Nie zadręczaj się ciągłymi staraniami, aby jak najlepiej wykorzystać czas. Pójdźcie razem na obiad lub kawę i porozmawiajcie o czymś innym, jak plany na przyszłość, czy obowiązki. Nawet jeżeli twoje dziecko będzie się mało odzywać, możesz mieć pewność, że dobrze spędza czas” - mówi Wiseman.
Pod presją
Zestresowany? Tak! – odpowiedziało 60 proc. nastolatków i blisko połowa dzieci w wieku szkolnym. Oto dlaczego:
Obawa przed innymi dziećmi. Połowa nastolatków, zarówno dziewcząt, jak i chłopców, martwi się, żeby nie zostać wyśmianym przez rówieśników. Gorzej, aż 19 proc. obawia się, że może zostać pobitym lub zaatakowanym. Dzieci, których to dotyczy mogą przestać dzwonić lub spędzać czas z przyjaciółmi. Przebywają większość czasu w domu, odgrywają osoby, które są przywiązane do domu, stają się pochmurni i wycofują się z życia albo stają się drażliwi i agresywni – mówi Ron Zodkevitvh, dr psychiatrii i członek zespołu doradców Family Circle`s (Krąg Rodzinny). „Porozmawiaj z dzieckiem o tym, co się dzieje. Jeżeli podejrzewasz, że jest terroryzowane w szkole, podejmij działanie.”
Wygląd zewnętrzny. Blisko połowa nastolatków martwi się o swój wygląd; 38 proc. jest zaniepokojona swoją wagą. Antidotum? Chwal swoje dziecko za jego starania i wysiłki, a nie za to, jak wygląda. Bądź ostrożny przy krytykowaniu swojego lub innych wyglądu zewnętrznego, ponieważ twoje dziecko wszystko słyszy. Przypominaj mu, że aktorki i modele, to profesjonaliści, których kariera polega na ciężkiej pracy nad swoim wyglądem i nie reprezentują oni zwyczajnych ludzi.
Intruzi z internetu. Dzieci starają się powiedzieć rodzicom: to nie o seks i przemoc z telewizji powinniście się martwić, ale o strony internetowe, jakie odwiedzamy. „Twoje dziecko ma rację” – mówi James P. Steyer ze stowarzyszenia Common Sense Media. „Telewizja jest pasywna. Dzięki nowym technologiom nasze dzieci mają kontakt z milionami ludzi, często nie zdając sobie sprawy, jakie to może mieć konsekwencje.”
Nie ma się do kogo zwrócić
Dzieci coraz mniej rozmawiają ze swoimi rodzicami. „Nastolatki są bardziej skłonne do wyrażania swoich uczuć, kiedy coś robią” - mówi Borba. „Zaproś je do wspólnego robienia sałatki, mieszania sosu w czasie przygotowania obiadu. Zapoznaj strefę kultury, w której żyje twoje dziecko, nawet jeżeli to cię nudzi. Twoja pociecha szaleje za grą Cube, Kelly Clarkson, Hilary Duff? Wyszukaj jego idoli w Google!
Poza presją
21 proc. matek obawia się, że ich dzieci są zniechęcane przez rówieśników do nauki w szkole. Tak naprawdę sprawdza się to tylko w przypadku 2 proc. dzieci. Posiadamy więcej dowodów, które mogą uspokoić rodziców potencjalnych dzieci, nie wykorzystujących swój potencjał: 60 proc. dzieci jest motywowana przez rówieśników do przykładania się do nauki.
Nacisk na angażowanie się w ryzykowne zajęcia w szkole jest częściej zgłaszany w grupie nastolatków, jak młodszych.
- Presja na picie alkoholu
Dzieci w wieku szkolnym: 4 proc.
Nastolatki: 23 proc.
- Presja na używanie narkotyków
Dzieci w wieku szkolnym: 5 proc.
Nastolatki: 19 proc.
- Presja na palenie papierosów
Dzieci w wieku szkolnym: 6 proc.
Nastolatki: 17 proc.
Dziewczyny kontra chłopcy: Kto o co bardziej się martwi?
- Posiadanie dobrych ocen
Dziewczęta: 54 proc.
Chłopcy: 44 proc.
- Troska o wygląd zewnętrzny
Dziewczęta: 49 proc.
Chłopcy: 30 proc.
- Troska o wagę
Dziewczęta: 48 proc.
Chłopcy: 22 proc.
- Problemy z przyjaciółmi
Dziewczęta: 42 proc.
Chłopcy: 24 proc.
- Koszty nauki w college
Dziewczęta: 36 proc.
Chłopcy: 24 proc.
- Problemy z rodzicami
Dziewczęta: 29 proc.
Chłopcy: 21 proc.
- Brak chłopaka/dziewczyny
Dziewczęta: 31 proc.
Chłopcy: 16 proc.
- Choroby
Dziewczęta: 24 proc.
Chłopcy: 18 proc.
- Presja na posiadanie „pierwszego razu” za sobą
Dziewczęta: 11 proc.
Chłopcy: 3 proc.
Wielki wyjątek
Pomimo dużej liczby kobiet pełniących aktywną służbę w armii, chłopcy są bardziej zaniepokojeni obowiązkiem walki na froncie podczas wojny, czego obawia się mniej jak co dziesiąta dziewczyna.
Kto jest tu odpowiedzialny za „Musisz to zobaczyć!”
17 proc. dzieci w wieku szkolnym i nastolatków ma w swojej sypialni telewizor. Czy myślisz, że to w porządku, ponieważ wszyscy tak robią? Nie ulegaj takiemu przekonaniu! Nie wiesz, czy w tej chwili się uczy, czy ogląda jedną po drugiej powtórki Laguna Beach. Wyciągnij wtyczkę, radzi Wiseman. Powiedz: „Zrobiłam/zrobiłem błąd, pozwalając ci na posiadanie telewizora w pokoju, dlatego teraz go naprawiam. Wiem, że to wygląda nie w porządku, ale odkąd mamy jeden w pokoju gościnnym, myślę, że dasz radę.”
10 proc. dzieci w wieku szkolnym i 48 proc. nastolatków wierzy, że łatwo ukryje przed tobą, co ogląda w sieci. „Bądź strategiczny” - mówi Wiseman. „Sprawdzaj pasek nawigacyjny i historię, żeby sprawdzić, gdzie surfuje twoje dziecko.” Ustaw komputer w takim miejscu, żebyś mogła co jakiś czas zerkać na ekran, sprawdzając, co ogląda twoje dziecko. „Sprawdzam pliki Cookies z komputera mojego syna codziennie” - mówi Becky, 47 lat, matka Aarona, 17 lat. „Jeżeli wchodzi na strony, na które mu nie wolno, odcinam mu dostęp do komputera na dwa tygodnie. Jeżeli to się jeszcze raz powtórzy, włączam filtr.”
Podstępny e-mail
Mała, ale istotna liczba nastolatków posiada konto e-mail, o którym nie wiedzą rodzice. „Potrzeba prywatności jest bardzo ważna dla dzieci, ale jeżeli przejawia się w działaniach i dziedzinach życia, których rodzice nie są świadomi, może być groźna” - mówi dr Zodkevitch. „Podstawową zasadą jest to, że rodzice muszą znać miejsca w sieci, które odwiedza ich dziecko oraz z kim wymienia maile.”
Przestrzeń na blogu
Nastolatki i dzieci w wieku szkolnym, którzy nie mają dobrego kontaktu z rodzicami dwukrotnie części są skłonni do zakładania blogów. „Jeżeli ograniczysz dziecku jego czas spędzany w internecie, będziecie mogli wspólnie spędzać więcej czasu’ mówi dr Zodkevitch.
Władza w rękach dzieci
Ponad połowa nastolatków i dzieci w wieku szkolnym chciałaby, żeby ich rodzice zarabiali więcej pieniędzy i większość dzieci wie, na co chciałaby je wydać. W tej chwili potwierdzają, że mają ogromny wpływ na następujące dziedziny życia:
- Wybór restauracji: 92 proc.
- Kupowanie jedzenia: 89 proc.
- Wakacje rodzinne: 74 proc.
- Wybór domowego sprzętu rozrywkowego: 54 proc.
Nie ma w tym żadnej niespodzianki. Mamy potwierdzają, że ich dzieci mają ten rodzaj wpływu. Niewielka liczba matek przyznaje, że dzieci mają aktualnie totalną kontrolę nad pewnego rodzaju zakupami. „To naturalne, że dzieci próbują budować pewien rodzaj swojej władzy w rodzinie” - mówi Wiseman, „ale nie pozwól im na przejęcia władzy absolutnej.” Cały czas masz prawo mówić nie i nie bój się używać tego słowa! (na początku będę wściekli, ale potem dojdą do siebie).
Mity szczęścia
Większość dzieci w wieku szkolnym i nastolatków nie jest nieszczęśliwa. 73 proc. dzieci mówi, że jest szczęśliwa prawie przez cały czas. Obalamy w ten sposób kolejny mit: dzieci samotnych rodziców funkcjonują tak samo dobrze, jak dzieci z pełnych rodzin. 27 proc. amerykańskich nastolatków uważa, że jest nieszczęśliwa albo czuje się po prostu OK. To około 10 milionów dzieci. Tylko 18 proc. matek uważa, że ich dzieci są nieszczęśliwe.
Czy twoje dziecko jest zbyt smutne? Objawy, na które powinniście zwrócić uwagę:
- Apatia i znudzenia
- Przesypianie problemów (spanie podczas nocy, przesypianie dnia; skrajne zmęczenie)
- Niepokój, drażliwość, brak poczucia humoru
- Dolegliwości fizyczne, jak bóle głowy, bóle brzucha, lekkie zawroty głowy
- Potrzeba bycia ciągle uspokajanym i podnoszonym na duchu
- Agresja i skłonność do mieszania się w kłopoty
„Najważniejszą rzeczą, to umieć słuchać’ - mówi dr Zodkevitch. „Nie próbuj wyperswadować uczuć dziecka albo rozwiązywać jego problemów. Nie pytaj: Dlaczego. Po prostu potwierdzaj, że rozumiesz jego emocje, mówiąc: To musiało być dla ciebie trudne albo Co się działo dalej?” Jeżeli objawy utrzymują się dłużej jak dwa tygodnie, zabierz dziecko do specjalisty, żeby ocenił, czy nie cierpi na depresję.
Więcej faktów, statystyk i porad dotyczących wzajemnej komunikacji...
- 91 proc. woli rozmowę z rodzicem twarzą w twarz. Technologia jest fajna, ale nie zastąpi prawdziwego kontaktu.
Co zrobić: Rzuć wszystko i poświęć na rozmowę ze swoim dzieckiem codziennie kilka minut.
- 34 proc.dzieci chciałoby, żeby rodzice nie byli na nich źli.
Jak pomóc: Wyrażaj się jasno i konkretnie, co cię niepokoi i przeszkadza w waszych wspólnych relacjach.
Matki są o wiele bardziej usatysfakcjonowane ze wspólnych kontaktów, niż ich dzieci (92-79 proc).
- 44 proc. matek uważa za dobry pomysł traktowanie swojego dziecka jak przyjaciela. Tylko, że to nie to samo, co prawdziwe relacje z przyjaciółmi – przyjaciele nie próbują cię zdyscyplinować, ani nie przywołują cię do brania odpowiedzialności za swoje czyny. To rola rodziców.
- 74 proc. mam uważa, że dzieci czują się komfortowo, przychodząc do nich z każdym problemem. Zgadza się z tym nieco ponad połowa dzieci.
- 6 proc. dzieci w wieku szkolnym – co daje nam liczbę ponad 100 tysięcy prowadzi własnego bloga. Steyer uważa, że to zbyt wcześnie. Najszybciej pisanie bloga powinno się zacząć dopiero w szkole średniej.
- 13 proc. dzieci w wieku szkolnym i nastolatków przyznaje, że dzień przed sondażami surfowali po sieci co najmniej cztery godziny. Tylko 20% wszystkich dzieci, które korzystają z Internetu, robią to w celu pomocy przy odrabianiu pracy domowej.
- Ponad 75 proc. nastolatków i młodszych wiąże swoją przyszłość z collegem. Ale więcej jak połowa nie spieszy się z dorastaniem. Dwie-trzecie matek nie chce, żeby ich dzieci zbyt wcześnie opuściły dom.
- 79 proc. dzieci było szczęśliwe w ubiegłym roku w szkole. Co najbardziej tam lubią? Spotkania z przyjaciółmi oczywiście. Czego nie cierpią? Tak, macie rację – prac domowych, co deklaruje polowa dzieci w wieku szkolnym i co trzeci nastolatek. Mniej niż 10 proc. uważa nauczycieli za najlepszą część szkoły.
Porady Hannah Storm
Oto kilka rzeczy, które powinniście wziąć sobie do serca.
- Ogranicz użycie monitora. Ogranicz sprawdzanie maili raz na dzień, a kiedy twoje dziecko coś mówi, bądź pewien, że poświęcasz mu całą swoją uwagę.
- Wyjdźcie na dwór i bawcie się. Wiem, że zawsze, kiedy jestem w domu z córkami myślę o tym, co mam zrobić: nastawić pranie, ugotować obiad. Porzucajcie piłką, wyprowadźcie na spacer psa, urządźcie piknik.
- Naucz się mówić NIE. Wszyscy znamy matki, które tak bardzo angażują się w prace szkolne i społeczne, że nie mają czasu zająć się własnymi dziećmi. Zanim zgodzisz się wziąć udział w kolejnym przedsięwzięciu, pomyśl, jak wpłynie to na funkcjonowanie twojej rodziny.
To badanie i sondaże zostało przeprowadzone w imieniu stowarzyszenia Family Circle. Wzięło w nim udział 1.205 matek dzieci w wieku 9-17 lat w USA i 1.251 dzieci w wieku 9-17 lat w USA. Zostało przeprowadzone w czasie 21 marzec – 3 kwiecień 2006 roku. Uważamy, że wyniki mogą reprezentować skalę światową.
Opracowała Katarzyna Brol, cz.info.pl, Family Circle
